Intro:
Wij krijgen van vaste en nieuwe klanten heel veel vragen over momentsleutels, Robert van Wijk (trotse eigenaar van 3 Stahlwille momentsleutels) stelde voor er eens een nieuwsbrief aan te wijden en ach, waarom niet!
Waar op te letten bij aanschaf?
Als u een momentsleutel gaat aanschaffen is het belangrijk in eerste instantie te bekijken wat u ermee zal gaan doen. Houdt daarbij niet alleen rekening met het bereik, maar ook met de toekomst. Als u eenmaal de goedkoopste sleutel heeft (die u maar 1X per jaar zou gaan gebruiken, toch?) dan is het erg verleidelijk deze te gebruiken als u over een paar jaar een cilinderkop of remklauw moet aandraaien. De sleutel is tegen die tijd aardig verlopen waardoor het aangegeven moment niet meer klopt. Het resultaat is òf dat de klus helemaal opnieuw kan, of..
Kwaliteit:
Een momentsleutel van €30,- is uit de doos vaak bijna net zo nauwkeurig als een sleutel van €160,-. Het verschil zit (vanwege de materiaal en productie kwaliteit) in de tijd die de sleutel accuraat blijft. Waar een budget momentsleutel die 1X per jaar gebruikt wordt (en altijd netjes terug gesteld wordt naar een lage waarde) jaren gekalibreerd blijft, zal deze sleutel na een grote hobbyklus of motor revisie al snel beginnen te verlopen. Vergeet u een momentsleutel terug te stellen naar een lage waarde dan kan dat fataal zijn. Een week op 150Nm staat voor het interne mechaniek gelijk aan jaren gebruik, een goede reden om nooit een goedkope 2de hands momentsleutel "op de kop te tikken". Kalibreren is relatief duur en vaak niet rendabel bij een goedkopere momentsleutel, u moet deze dan ook zien als een "slijtageproduct", net als een schroevendraaier. Dit komt omdat een goedkopere sleutel vaak niet over het hele bereik goed te justeren is, dus óf de lagere regionen kloppen, òf de hogere. Stahlwille momentsleutels kunt u trouwens wel ongestraft op een hogere waarde laten staan, vanwege het buigijzer systeem.
Bereik:
Een momentsleutel is rond de uitersten van het totale bereik het minst nauwkeurig. Dus een betaalbare sleutel van 45 tot 210Nm presteert niet best rond de 30Nm. Zeker richting het laagste bereik wordt de afwijking groter, een sleutel met bovengenoemd bereik gebruiken om bijvoorbeeld 10Nm koppel uit te oefenen, is eigenlijk een complete gok en nooit accuraat. Daarom overlappen de bereiken van momentsleutels elkaar, bijvoorbeeld van 4 tot 20, 5 tot 25, 6 tot 50, 30 tot 150Nm etc.
Welke is geschikt voor uw doel?
Voor de jaarlijkse velgenwissel volstaat vrijwel iedere momentsleutel, autofabrikanten houden rekening met marges van zo`n 5 a 6% in de gegevens die ze publiceren. Dus als Volvo aangeeft 95Nm te hanteren, dan mag dat overal tussen de 91 en 99Nm zijn. Het is uiteraard wel beter (en veiliger) om een stukje bovenin de marge te zitten. Voor andere onderdelen zoals ophanging en motortechnische onderdelen zijn de marges van groter belang. Maar hoe weet u dat de waarde op de sleutel klopt?
ISO certificaat:
Alle professionele momentsleutels hebben een ISO certificering. Dat betekent dat de momentsleutels individueel getest worden over het gehele bereik. Dit moet gedaan worden op een geijkte test-installatie. Een ISO gecertificeerde momentsleutel is de enige manier om er helemaal zeker van te zijn dat uw nieuwe sleutel binnen de marges presteert.
Laat u echter niet bedonderen! Diverse aanbieders verkopen al jaren "gecertificeerde" momentsleutels waar een door de verkoper verzonnen "diploma" bij zit. Dit zegt net zo veel over de momentsleutel als een "turbo" sticker op een Trabant. Alleen als er een meet-rapport bij de sleutel geleverd wordt welke ondertekend is door een persoon, èn waar bij staat dat deze conform de ISO norm is, dan heeft het certificaat zin.
Klein aanhaalmoment = kleine sleutel:
Hoe kleiner het aanhaalmoment, hoe kleiner de toleranties. Een verschil van "een paar Nm" is immers niet zo dramatisch als het om honderden Nm`s gaat, maar kan wel resulteren in een drama als het om 8Nm gaat. Gezien de meeste schades en problemen juist voorkomen bij bouten en moeren van M4 tot circa M8 is een kleine momentsleutel (met een bereik rond de 5 tot 25Nm) eigenlijk onmisbaar voor de moderne hobbyist, en verplicht voor de professionele auto èn in het bijzonder motor monteur. Dat het juist bij deze maten vaak mis gaat is te zien aan de enorme hoeveelheid boutverwijderaars, tappen en tapeind verwijderaars die wij jaarlijks verkopen in deze kleinere maten.
Schroefdraad:
Als de schroefdraad van hetgeen u op moment wil zetten vies, verroest of zeer vet is, dan zorgt dat voor een afwijking. Gebruik een opzuivermoer/tap of maak de draad goed schoon zodat de moer/bout soepel loopt.
Adapters:
Hier wordt veel over gediscussieerd. Onze tests wijzen uit dat dunwandige B kwaliteit doppen en adapters voor een afwijking kunnen zorgen bij hogere aanhaalmomenten (ruwweg 100+ Nm). Als u een adapter gebruikt, bespaar er dan niet op. Als u een goede momentsleutel koopt is de meerprijs van een goede adapter zo klein, dat acceptabele kwaliteit u toch nauwelijks extra geld kost. Wat is "goed"? In principe zijn alle adapters, van Mannesmann budget-lijn tot Snap-on, goed. Waar u niet mee aan de slag wil zijn adapters die te vinden in de €1 bak bij pompstations of supermarkten. Meestal komen deze uit India/Pakistan alwaar de staalkwaliteit erbarmelijk is.